Φέτος συμπληρώνονται 100 χρόνια από τον θάνατο του Πιοτρ Κροπότκιν (1842-1921) και, αν και η ματιά μας δεν μπορεί παρά να θωρεί κριτικά τα πεπραγμένα και λεχθέντα του 19ου αιώνα, μοιάζει σαν να μην απώλεσε διόλου τη φλόγα του το μείζον ερώτημα: πώς αλλάζει ο κόσμος; Τον ρόλο της εκπαίδευσης, ή, με μια πιο αμβλυμμένη έννοια, της παιδείας -κατά το πλατωνικό «ακόμα και οι τοίχοι της πόλης εκπαιδεύουν τον άνθρωπο»-, στην υπόθεση της κοινωνικής αλλαγής τον αναζητούμε διαρκώς.
Ο Κροπότκιν δεν έγραψε εκτεταμένα για το ζήτημα της εκπαίδευσης στο έργο του, ωστόσο είναι κοινή παραδοχή μεταξύ όλων των αναρχικών στοχαστών ο ρόλος, και δη προεικονιστικός, της εκπαίδευσης στη δημιουργία μιας ελευθεριακής κοινωνίας. Στο έργο του «Αγροί, εργοστάσια, εργαστήρια» ο Κροπότκιν αφιερώνει το τέταρτο και τελευταίο κεφάλαιο στο ζήτημα της πνευματικής και χειρωνακτικής εργασίας υποστηρίζοντας την ανάγκη μιας εκπαίδευσης ολιστικής/ολοκληρωμένης [integral] στη θέση του ισχύοντος συστήματος που βασίζεται στον άνισο και εκμεταλλευτικό καταμερισμό εργασίας που δεν κάνει άλλο από το κατακερματίζει τα υποκείμενα στο βωμό της οικονομίας και της κυριαρχίας. Με τα λόγια του ίδιου, «υποστηρίζουμε ότι, προς το συμφέρον της επιστήμης και της βιομηχανίας, καθώς και της κοινωνίας στο σύνολό της, όλοι οι άνθρωποι, άνδρες και γυναίκες, χωρίς διακρίσεις καταγωγής, θα πρέπει να αποκτούν μια τέτοια μόρφωση που θα τους δίνει τη δυνατότητα να συνδυάζουν την πλήρη γνώση της επιστήμης με την πλήρη γνώση της χειροτεχνίας. Αναγνωρίζουμε απόλυτα την ανάγκη της εξειδίκευσης της γνώσης, αλλά υποστηρίζουμε ότι η εξειδίκευση πρέπει να έπεται της γενικής εκπαίδευσης και ότι η γενική εκπαίδευση πρέπει να έχει ως αντικείμενο και την επιστήμη και τη χειροτεχνία. Στη διαίρεση της κοινωνίας σε πνευματικούς εργάτες και σε χειρώνακτες εργάτες, αντιτάσσουμε τον συνδυασμό αμφότερων των δραστηριοτήτων· και αντί για «τεχνική εκπαίδευση», που σημαίνει τη διατήρηση της παρούσας διαίρεσης σε πνευματική και χειρωνακτική εργασία, υποστηρίζουμε την education integrate (ολοκληρωμένη εκπαίδευση], που σημαίνει την εξαφάνιση αυτού του ολέθριου διαχωρισμού».
Οι συνδέσεις της προβληματικής του Κροπότκιν με τη σημερινή εκπαίδευση είναι έντονες και ανοίγουν ενδιαφέρουσες συζητήσεις, τη στιγμή που το σημερινό δημόσιο σχολείο απέχει παρασάγγας από τη δημοκρατική/ελευθεριακή δομή, οργάνωση και σκοποθεσία που θα μπορούσε να έχει, ως πεδίο δράσης μιας ανάλογης κοινωνίας, και τη στιγμή που η κοινωνική αλλαγή προς τέτοια κατεύθυνση περνάει απαραίτητα μέσα και από την αλλαγή της εκπαίδευσης.
«Ανεξάρτητα από το αν πρόκειται για χειροτεχνία, επιστήμη ή τέχνη, ο βασικός στόχος του σχολείου δεν είναι να κάνει τον αρχάριο ειδικό, αλλά να του διδάξει τις στοιχειώδεις γνώσεις και τις σωστές μεθόδους δουλειάς και, προπάντων, να του δώσει εκείνη τη γενική έμπνευση που θα τον παρακινήσει αργότερα να βάζει σε οτιδήποτε κάνει μιαν ειλικρινή λαχτάρα για αλήθεια, να αγαπά το ωραίο, ως μορφή και ως περιεχόμενο, να νιώθει την ανάγκη να είναι μια χρήσιμη ανθρώπινη μονάδα ανάμεσα στις άλλες ανθρώπινες μονάδες και να αισθάνεται έτσι την καρδιά του συντονισμένη με την υπόλοιπη ανθρωπότητα.» Π. Κροπότκιν
Μία πολύ ενδιαφέρουσα συζήτηση για την επίδραση της σκέψης του Κροπότκιν σε εκπαιδευτικούς που κινούνται σε κατευθύνσεις ριζοσπαστικής προσέγγισης της παιδαγωγικής είναι αυτή που διοργανώνει το Anarchist Pedagogies Network σήμερα στις 8:00 μ.μ. – 9:00 μ.μ. UTC+02. Συντονιστείτε μέσω zoom ή youtube στους συνδέσμους της εκδήλωσης εδώ: https://www.facebook.com/events/954435745092089/
Σαν σήμερα, στις 10 Απριλίου του 1919, ο Εμιλιάνο Ζαπάτα δολοφονείται από κυβερνητική ενέδρα κατά τη διάρκεια των γεγονότων της μεξικανικής επανάστασης των χωρικών για την αναδιανομή της γης που καπηλεύονταν οι μεγαλογαιοκτήμονες μιας τότε ακόμα φεουδαρχικής οργάνωσης της κοινωνίας. Η αγροτική μεταρρύθμιση την οποία οραματίζεται ο επαναστάτης Ζαπάτα με το Σχέδιο Αγιάλα που συντάσσει τότε μαζί με τον αναρχικό δάσκαλο Οτίλιο Μοντάνιο Σάντσες, συμπυκνώνεται στο σύνθημα με το οποίο «οπλίζει» τον αντάρτικο αγώνα των φτωχών αγροτών: «Γη και Ελευθερία». Παρά τις μεγάλες νίκες των επαναστατημένων χωρικών, στρατιωτικά οργανωμένων ως «Απελευθερωτικός Στρατός του Νότου» στον οποίο συμμετέχουν άντρες και γυναίκες, ο αγώνας ηττάται από τις κυβερνητικές δυνάμεις λίγο μετά τη δολοφονία του Ζαπάτα.
Κάποια χρόνια αργότερα, την 1η Ιανουαρίου του 1994, ο Ζαπάτα ξαναγεννιέται στη μεξικανική γη, μέσα στα δάση και τα βουνά της Τσιάπας, «κρύβει το πρόσωπό του για να τον δούμε», «πεθαίνει για να ζήσει» και φωνάζει με όλη την επαναστατική ορμή των ιθαγενών Ζαπατίστας του EZLN «ένας άλλος κόσμος, που μέσα του χωράει κόσμους πολλούς, είναι εφικτός». Η φλόγα του ζαπατιστικού αγώνα μένει δυνατή 27 χρόνια τώρα ώσπου παίρνει την απόφαση να θεριέψει: έρχεται η 1η Ιανουαρίου του 2021 και οι λέξεις-μήτρες μιας άλλης γλώσσαςενός άλλου κόσμου, οι λέξεις αυτές των απανταχού αγώνων για την καταστροφή του καπιταλιστικού κόσμου και τη δημιουργία ενός κόσμου δικαιοσύνης, ισότητας και ελευθερίας ανταμώνουν στη Διακήρυξη Για Τη Ζωή που συνυπογράφουμε με τ@ς Ζαπατίστας συλλογικότητες και άνθρωποι που αγωνίζονται απ’ όλη την Ευρώπη. Οι Ζαπατίστας ταξιδεύουν στην Ευρώπη για να γίνει πράξη μια συνάντηση ήδη εκπληρωμένη στην καρδιά, στο φέγγος κάθε αγώνα για την αξιοπρέπεια. Ταξιδεύουν για να ενώσουν τις φωνές τους απ’ άκρη σ’ άκρη οι σημερινοί αγώνες σε κάθε μικρή γωνιά αυτού του κόσμου, για να συναντηθούν και να θεριέψουν οι σημερινοί αγώνες για τη ζωή: για τη γη και την ελευθερία!
«Δεν είμαστε μια νησίδα αλλά μια βάρκα που πλέει για να συναντήσει μια άλλη βάρκα… και μια άλλη βάρκα… και κωπηλατώντας όλες μαζί να χαράξουμε στον ορίζοντα τη στεριά που ονειρευόμαστε»
«Απέναντι στα δυνατά τρένα, τα κανό μας… Απέναντι στα τείχη και τα σύνορα, η συλλογική μας πλεύση. Απέναντι στο μεγάλο κεφάλαιο, το κοινό μας χωράφι. Απέναντι στην καταστροφή του πλανήτη, ένα βουνό που ταξιδεύει αξημέρωτα…»
Το Σπόρι
102 χρόνια από του Ζαπάτα τη δολοφονία, αγώνες για τη γη και την ελευθερία ~ενάντια στο μεγα-πρότζεκτ του θανάτου, τη ζωή θα σπείρουμε, θα γίνουμε η σκιά του~
Το κείμενο του Σποριού που μοιράστηκε στην πόλη του Ρεθύμνου το Σάββατο 3 Απριλίου 2021 κατά τη διάρκεια της συγκέντρωσης και πορείας ενάντια στην καταστολή…
Ενάντια στην πανδημία κυριαρχίας και καταστολής…
Ένας χρόνος πανδημίας και… δεν έχουν ληφθεί ουσιαστικά μέτρα από την κυβέρνηση για την αντιμετώπισή της. Τα δημόσια νοσοκομεία καταρρέουν, τα ΜΜΜ ασφυκτιούν, τα σχολεία ανοιγοκλείνουν, οι σχολές παραμένουν κλειστές και «αναμένουμε» μόνο το άνοιγμα του τουρισμού να έρθει πάλι με το κερδοσκοπικό του περιεχόμενο να καταδείξει το οικονομικό κέντρο βάρους των πολιτικών που ασκούνται. Οι άνθρωποι που βιώνουν τη φτώχεια και την ανεργία συνεχώς πληθαίνουν, το καθεστώς εργασιακής ανασφάλειας εδραιώνεται. Η κυβέρνηση επιλέγει να φιμώνει τις φωνές αντίστασης, να περιορίζει τα δικαιώματα και τις ελευθερίες μας, ενώ ταυτόχρονα περνάει το ένα αντικοινωνικό νομοσχέδιο μετά το άλλο.
Ένας χρόνος πανδημίας και… τα καθεστωτικά ΜΜΕ δεν κάνουν άλλο από το να προωθούν την κυβερνητική πολιτική και να συγκαλύπτουν τις εγκληματικές ανεπάρκειές της απολαμβάνοντας βέβαια και τις ανάλογες κρατικές οικονομικές πριμοδοτήσεις. Η πληροφόρηση που παρέχουν είναι κατά βάση μια φιλοκυβερνητική προπαγάνδα, ενώ ειδήσεις που αφορούν φωνές αντίστασης αποσιωπούνται ή διαστρεβλώνονται και η κτηνώδης αστυνομική βία συγκαλύπτεται με αλλοίωση ντοκουμέντων και παραπληροφόρηση. Παράλληλα, όλο και περισσότερο φιμώνονται οι αντικυβερνητικές απόψεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και η λογοκρισία αναλαμβάνει να καλύψει τον χώρο που άφησε ακάλυπτο η καθεστωτική ενημέρωση.
Ένας χρόνος πανδημίας και… η δημόσια χρηματοδότηση σπαταλιέται σε προσλήψεις οργάνων καταστολής και σε αγορά αστυνομικού εξοπλισμού. Σε κάθε γωνία υπάρχει αστυνομία, η οποία αναλαμβάνει να εξασφαλίσει την εφαρμογή από τους πολίτες των παράλογων κυβερνητικών μέτρων, δίνοντας σωρηδόν πρόστιμα, εκφοβίζοντας, εκδηλώνοντας κτηνώδεις συμπεριφορές («περιστατικά» όπως αυτό που συνέβη στη Νέα Σμύρνη παραμένουν «μεμονωμένα» …απ’ άκρη σ’ άκρη της χώρας) και ασκώντας εν τέλει το κρατικό μονοπώλιο της νόμιμης βίας τη στιγμή που κάθε μορφή κοινωνικής αντι-βίας «καταδικάζεται απ’ όπου κι αν προέρχεται». Μάλιστα, η κυβέρνηση φαίνεται να θεωρεί ότι δεν έχει εξαντλήσει την κατασταλτική δυναμική της αστυνομίας και έτσι αποφάσισε να την επεκτείνει και στα πανεπιστήμια σημειώνοντας παγκόσμιο ρεκόρ πρωτοτυπίας στον παραλογισμό της εξουσίας με κατ’ επίφαση στόχο την αναβάθμιση της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Η αστυνομία δεν έχασε χρόνο και αμέσως ανέλαβε το σύνηθες έργο της κάνοντας έφοδο σε σχολές και εκκενώνοντας την κατάληψη του ΑΠΘ, παρά τη δημοσιοποιημένη ανακοίνωση της λήξης της.
Ένας χρόνος πανδημίας και… τα πανεπιστήμια παραμένουν κλειστά, ενώ η διά ζώσης λειτουργία των σχολείων αναστέλλεται διαρκώς. Το καθεστώς της τηλεκπαίδευσης, η οποία κάθε άλλο παρά εκπαίδευση είναι, έρχεται και εντείνει τις προϋπάρχουσες εκπαιδευτικές και οικονομικές ανισότητες μεταξύ των μαθητών/-τριών, την ίδια στιγμή που η πραγματοποίησή της μέσω της πλατφόρμας της εταιρείας Cisco Hellas A.E. κάθε άλλο παρά δωρεάν και ασφαλής είναι, όπως αποκαλύφθηκε πρόσφατα με το σχετικό σκάνδαλο. Με σχολεία κλειστά, προωθούνται αντιεκπαιδευτικές πολιτικές μέσω των εσωτερικών κανονισμών που καλούνται να συντάξουν τα σχολεία και των νομοσχεδίων που ψηφίζονται για την αξιολόγηση σχολικών μονάδων και εκπαιδευτικών, εντείνοντας συνολικά το κλίμα αυταρχισμού της κυβέρνησης που νομοθετεί με άξονα τις διεθνείς νεοφιλελεύθερες οικονομικές επιταγές.
Ένας χρόνος πανδημίας και… όλοι/όλες νιώθουμε την εξουθένωση, την κοινωνική απομόνωση και τον φόβο από την επιβολή στις ζωές μας των παράλογων και αυταρχικών κυβερνητικών πολιτικών με το βάρος της ευθύνης μάλιστα να μετακυλύεται «στις πλάτες» της κοινωνίας μόνο για να αποποιηθεί η κυβέρνηση τη δική της ανεπάρκεια. Παράλληλα, όλη αυτή η συνθήκη της από τα πάνω κοινωνικής καταπίεσης και οικονομικής και ψυχοκοινωνικής εξόντωσης έρχεται και συγκαλύπτεται μέσα από την έξαρση συνωμοσιολογικών θεωρήσεων για την κατάσταση που βιώνουμε, θεωρήσεων που θολώνουν την πραγματική ευθύνη ενός εδραιωμένου και διόλου κρυφού συστήματος κρατισμού και καπιταλισμού, αποτρέποντας την ανάπτυξη της ριζοσπαστικής, κριτικής σκέψης ακόμα και τώρα, μέσα στους κρίσιμους καιρούς που διανύουμε για τη βιωσιμότητα της γης και το μέλλον της ανθρωπότητας υπό το καθεστώς εκμετάλλευσης της φύσης και του ανθρώπου από τον άνθρωπο. Ένα σύστημα κυριαρχίας και βίας θα γεννά διαρκώς πανδημίες κοινωνικών προβλημάτων και οι θεωρίες συνομωσίας αλλά και όποιες άλλες προσπάθειες συγκάλυψης και διαστρέβλωσης της πραγματικότητας, δε θα κάνουν άλλο από το να αποπροσανατολίζουν την κοινωνία, να δημιουργούν ανταγωνισμό και πόλωση μεταξύ της κοινωνικής βάσης και να διευκολύνουν τη διαιώνιση της κατίσχυσης των από τα πάνω. Οταν μεγάλη μερίδα της κοινωνίας αμφισβητεί τις ίδιες τις συλλογικές αντιστάσεις και τις αγωνιστικές διεκδικήσεις για έναν καλύτερο κόσμο υιοθετώντας τον καθεστωτικό λόγο για εξάπλωση του ιού μέσω των διαδηλώσεων και των αγωνιστικών κινητοποιήσεων αλλά και το καθεστώτικο «μάντρα» για την αδυνατότητα ενός άλλου τρόπου οργάνωσης των κοινωνικών σχέσεων πέρα από το κράτος και το κεφάλαιο, τότε το μόνο που θα συνεχίσει να εξαπλώνεται θα είναι το καθεστώς της εθελοδουλείας και αυτό που θα εξορίζεται στην αδυνατότητα θα είναι ένας άλλος κόσμος εφικτός που θα βασίζεται στην κοινωνική δικαιοσύνη, την ισότητα και την ελευθερία.
Ενίσχυση του ΕΣΥ
Άνοιγμα σχολείων και πανεπιστημίων με όλα τα απαραίτητα μέτρα
Κατάργηση των αντιεκπαιδευτικών και αντικοινωνικών νομοσχεδίων
Ως εκπαιδευτικοί, γονείς και πολίτες που είμαστε υπέρμαχοι των δικαιωμάτων των παιδιών, που πιστεύουμε πως το σχολείο, ως θεσμός, οφείλει να σέβεται, να μεριμνά και να προωθεί τα δημοκρατικά ιδεώδη της ελευθερίας, της ισότητας και της δικαιοσύνης, αντιτασσόμαστε στην αξιολόγηση εκπαιδευτικού έργου, καθώς είναι πρόδηλες οι προθέσεις της κυβέρνησης να καταπατηθούν για μια ακόμη φορά οι αξίες αυτές στον βωμό της προώθησης των νεοφιλελεύθερων πολιτικών που υιοθετούνται και επιβάλλονται σε απόλυτη σύμπνοια με τις υπερεθνικές οικονομικές επιταγές.
Είναι αλήθεια πως στο ΦΕΚ (140/τ. Β΄/20-01-2021) παρουσιάζεται μια ωραιοποιημένη εικόνα της διαδικασίας της αξιολόγησης και των αποτελεσμάτων που αυτή θα επιφέρει. Ωστόσο, ανατρέχοντας στην ίδια την πραγματικότητα, σε χώρες που έχει εφαρμοστεί το μοντέλο, βλέπουμε ότι μια τέτοια αξιολόγηση επιφέρει:
Κατηγοριοποίηση σχολείων σε «ανώτερα» και «κατώτερα», προάγοντας στην εκπαίδευση τον ταξικό διαχωρισμό (χαρακτηριστικό παράδειγμα η «επιλογή» των σχολείων των παιδιών από τους γονείς με κριτήρια οικονομικά, όπως συμβαίνει ήδη σε Εσθονία, Πολωνία και Πορτογαλία)
Ανταγωνισμό μεταξύ μαθητών/-τριών (μέσω της αγωνιώδους προσπάθειας για συλλογή «δεξιοτήτων», χρήσιμων για τη νεοφιλελεύθερη αγορά εργασίας)
Μετατροπή του κοινωνικού αγαθού της γνώσης σε εμπόρευμα – πληροφορία
Συνεχή αναζήτηση και επίδειξη μετρήσιμων προσόντων – «δεξιοτήτων» από το σύνολο της σχολικής μονάδας (μαθητές/-τριες, εκπαιδευτικούς)
Φτωχοποίηση του δημόσιου σχολείου που εξαναγκάζεται να εξαρτάται από την παρέμβαση εξωτερικών οικονομικών παραγόντων οι οποίοι αποσκοπούν στην αυτοπροβολή και ικανοποίηση των οικονομικών τους συμφερόντων
Εκ των προτέρων στοχοθεσία του εκπαιδευτικού έργου κάθε σχολικής μονάδας, με τρόπο τόσο απόλυτο και μετρήσιμο περιοζίζοντας την ουσία του παιδαγωγικού έργου, αγνοώντας τους αστάθμητους παράγοντες που μεταβάλλουν τις ανάγκες των μαθητών/-τριών
Εταιρικές σχέσεις στα σχολεία
Αξίζει αρχικά να αναρωτηθούμε ποιοι/-ες προβαίνουν σε αυτή την αξιολόγηση, τι αξιολογούν, με ποιο τρόπο το κάνουν, τι κριτήρια υιοθετούν και τι στοχεύουν να βελτιώσουν.
Τα πιθανά μοντέλα, όπως τα έχουμε δει σε χώρες που έχει ήδη εφαρμοστεί η αξιολόγηση, δε λαμβάνουν υπόψη σε καμία περίπτωση παιδαγωγικά κριτήρια, αλλά αυτά που εξυπηρετούν οικονομικοπολιτικά συμφέροντα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελούν η Ιταλία και η Ισλανδία, στις οποίες οι προτεινόμενοι/-ες για τη θέση του αξιολογητή δε σχετίζονται καν με την εκπαίδευση.
Σκόπιμο είναι να σημειώσουμε ότι στο εκπαιδευτικό σύστημα της Φινλανδίας, που τόσο επαινείται, δεν προβλέπεται σύστημα αξιολόγησης εκπαιδευτικού έργου και σχολικής μονάδας.
Το εκπαιδευτικό σύστημα της Ελλάδας «ασθενεί», οι δημοκρατικές αξίες «ασθενούν», αλλά ποιος/-α έχει την ευθύνη; Οι μεμονωμένες σχολικές μονάδες, οι εκπαιδευτικοί που εργάζονται σε αυτές, οι μαθητές/-τριες, οι γονείς των μαθητών/-τριών; Θα παραθέσουμε ενδεικτικά κάποια στοιχεία που η πρόταση της αξιολόγησης εκπαιδευτικού έργου δείχνει να αγνοεί, καθώς δεν εξυπηρετούν τις «καλές» προθέσεις της.
Είναι αποδεδειγμένο και ερευνητικά πως πρωταρχικός παράγοντας που ευθύνεται για τη χαμηλή σχολική επίδοση μαθητών/-τριών είναι η κοινωνικοοικονομική κατάσταση των γονιών και οι συνθήκες στις οποίες διαβιούν τα παιδιά. Μεγάλο ρόλο διαδραματίζουν και οι γεωγραφικές ανισότητες, που διαμορφώνουν πολλών ειδών αντιξοότητες, οι ελλιπείς υλικοτεχνικές υποδομές των σχολείων, καθώς εδώ και χρόνια αυτά υποχρηματοδοτούνται, και η έλλειψη σταθερότητας μόνιμου προσωπικού στα σχολεία (εκπαιδευτικών, ψυχολόγων, νοσηλευτών κ.α.). Επιπλέον, ο υπάρχων τύπος εξετάσεων, που προβάλλεται ως ένας αξιοκρατικός θεσμός, προωθεί τον ανταγωνισμό έναντι της συνεργασίας, προάγοντας τη βαθμοθηρία, με διάφορους αντιπαιδαγωγικούς τρόπους, ήδη από τις πρώτες τάξεις του δημοτικού και κορυφώνεται στις τελευταίες του λυκείου, για την είσοδο στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, «επιβραβεύοντας» μόνο εκείνα τα παιδιά που οι γονείς τους έχουν την οικονομική δυνατότητα να τους προσφέρουν την υποστήριξη και βοήθεια που χρειάζονται. Επιπρόσθετα, το υπάρχον εξετασιοκεντρικό μοντέλο προκαλεί μόνο άγχος στους/-ις μαθητές/-τριες και, φυσικά, νέες ανισότητες, στηριζόμενες στις ήδη υπάρχουσες, οι οποίες δε λαμβάνονται διόλου υπόψη από τον θεσμό αυτό. Δε θα πρέπει να ξεχνάμε τα παιδιά μειονοτικών ομάδων που δεν ανήκουν στην κυρίαρχη κουλτούρα και τα παιδιά ειδικής αγωγής, αλλά και τον αποσπασματικό χαρακτήρα των προγραμμάτων που προωθεί το υπουργείο για την ένταξή τους στην αφομοιωτική πολιτική που υιοθετεί προάγοντας για μια ακόμη φορά τις κοινωνικές και εκπαιδευτικές ανισότητες. Οι ανεπάρκειες αυτές, που σκόπιμα παραβλέπονται από το υπουργείο, συμπληρώνονται από και συμπληρώνουν το περιεχόμενο των αναλυτικών προγραμμάτων και των σχολικών εγχειριδίων.
Ποιοι/- ες ευθύνονται για τα παραπάνω, όταν οι νεοφιλελεύθερες πολιτικές της χώρας την ίδια στιγμή που προβάλλουν ως επιχείρημα την ανάγκη για βελτίωση της σχολικής ζωής, ενισχύουν όλες τις αντιξοότητες που ήδη υπάρχουν;
Αναρωτιόμαστε, επιπλέον, πόσο δίκαιο κρίνει η πολιτεία να αξιολογείται το σχολείο για τα παραπάνω, και οι εκπαιδευτικοί και η διεύθυνση που εργάζονται σε αυτό να χρεώνονται την όποια σχολική «επιτυχία» ή «αποτυχία»- με τους όρους του υπουργείου- των μαθητών/-τριών.
Για μας, ενάντια στο «σχολείο επιχείρηση» που προωθείται εδώ και χρόνια, «επιτυχία» εκπαιδευτικού έργου κρίνεται το χαμόγελο των παιδιών, η εμπιστοσύνη των μαθητών/-τριών και των γονιών τους στο έργο των εκπαιδευτικών, η σταθερή βελτίωση όχι μόνο των ακαδημαϊκών επιδόσεων, αλλά πρωτίστως των ψυχοκοινωνικών συνθηκών στη ζωή των μαθητευομένων. Όπως και το να έχει συμβάλει αυτός ο θεσμός με το λιθαράκι του -και να συνεχίζει απτόητος να το κάνει παρά τις αντίξοες συνθήκες που επικρατούν- στη διαμόρφωση κριτικά σκεπτόμενων πολιτών, με αξίες που προωθούν τα δημοκρατικά ιδεώδη.
Η δική μας θέση, λοιπόν, είναι να εξασφαλιστεί με ουσιαστικό και έμπρακτο τρόπο, τόσο με οικονομικούς όσο και με παιδαγωγικούς όρους, το κοινωνικό αγαθό της παιδείας για όλα τα παιδιά. Γιατί όταν επί δεκαετίες επιτελείται ο κοινωνικός αποκλεισμός πολλών εξ’ αυτών, είναι επαίσχυντη και ανεπίτρεπτη αυθαιρεσία η ευθύνη να μεταφέρεται στους/στις εκπαιδευτικούς, που στηρίζουν καθημερινά το δικαίωμά όλων των παιδιών ανεξαιρέτως στη μόρφωση. Η κυβέρνηση και το υπουργείο παιδείας να αναλάβουν τις ευθύνες που τους αναλογούν.
Το Σπόρι
// Σύλλογος πολιτών για τη μελέτη της ελευθεριακής εκπαίδευσης //
Αναδημοσιεύουμε από την Εκπαιδευτική Λέσχη ένα κείμενο του John Dewey που μετέφρασε φίλος και παλιό μέλος του Σποριού, ο Δημήτρης Αλεξάκης, με θέμα τη δημοκρατική διοίκηση στα σχολεία. Μέσα στο γενικότερο κλίμα αυταρχισμού που επιβάλλεται στις ζωές μας, και ειδικά και στην εκπαίδευση με την επιχειρούμενη αξιολόγηση των σχολικών μονάδων που άλλο στόχο από την υποβάθμιση της δημόσιας παιδείας δεν έχει, ο αναστοχασμός πάνω στις δημοκρατικές αξίες και πρακτικές είναι πιο επίκαιρος από ποτέ.
Τα τελευταία χρόνια βρισκόμαστε μπροστά σε μια συστηματική υποβάθμιση του ρόλου του συλλόγου διδασκόντων από τον οποίο αφαιρούνται συνεχώς αρμοδιότητες, ενώ στον παιδαγωγικό λόγο έχει κυριαρχήσει η ρητορική για την εκπαιδευτική ηγεσία ως την πλέον κατάλληλη για την επίλυση των ενδοσχολικών προβλημάτων. Σε αυτό το περιβάλλον μεταφράζουμε ένα μικρό κείμενο του John Dewey, στο οποίο αναδεικνύει τη δημοκρατική λειτουργία της εκπαιδευτικής διοίκησης ως βασική πτυχή ενός δημοκρατικού σχολείου. Ηγετική φυσιογνωμία της προοδευτικής εκπαίδευσης ο Dewey καταπιάστηκε συστηματικά με τη δημοκρατία την εκπαίδευση. Στο συγκεκριμένο κείμενο παρατηρεί πως είναι αντιφατικό να επιδιώκουμε τη δημοκρατική εκπαίδευση των μαθητών μας, όταν αποκλείουμε αντιδημοκρατικά τους εκπαιδευτικούς από τη διοίκηση των σχολείων και υποστηρίζει πως στο δημοκρατικά οργανωμένο σχολείο πρέπει να θεσπιστούν εκείνες οι διαδικασίες οι οποίες θα επιτρέψουν στους εκπαιδευτικούς να μοιράζονται ελεύθερα την εμπειρία τους και να συμμετέχουν ισότιμα στις αποφάσεις της εκπαιδευτικής πολιτικής τόσο σε επίπεδο σχολείου όσο και κεντρικά.
Η εμπειρία μου από την εκπαιδευτική διοίκηση είναι περιορισμένη. Δεν θα τολμήσω να μιλήσω σε όσους έχουν μεγάλη εμπειρία και ασχολούνται συνεχώς με τη σχολική διοίκηση για τις λεπτομέρειες της διεύθυνσης των σχολείων. Αλλά το θέμα για το οποίο μου πρότειναν να μιλήσω έχει να κάνει με την σχέση της σχολικής διοίκησης με τα δημοκρατικά ιδεώδη και τις μεθόδους και με το γενικότερο ζήτημα της σχέσης της εκπαίδευσης με τη δημοκρατία, για το οποίο έχω διατυπώσει μερικές σκέψεις εδώ και πολλά χρόνια. Το προτεινόμενο θέμα αφορά μία ειδική πλευρά ενός γενικότερου ζητήματος. Έτσι, θα ξεκινήσω με μερικές παρατηρήσεις στο ευρύτερο θέμα των δημοκρατικών στόχων και μεθόδων. Αναγκαστικά πολλά από αυτά που θα πω για αυτό το ζήτημα είναι παλιά και οικεία. Αλλά φαίνεται απαραίτητο να επαναλάβουμε μερικές παλιές ιδέες, ώστε να έχουμε ένα κριτήριο με το οποίο θα πραγματευτούμε το ειδικό ζήτημα.
Πρώτα από όλα, η δημοκρατία είναι πολύ ευρύτερη από μία συγκεκριμένη πολιτική μορφή, μία μέθοδος λειτουργίας της κυβέρνησης, ψήφισης νόμων και άσκησης της κυβερνητικής διοίκησης μέσω της ψήφου του λαού και των εκλεγμένων αξιωματούχων. Είναι βεβαίως αυτό. Αλλά είναι κάτι ευρύτερο και βαθύτερο από αυτό.
Η πολιτική και η κυβερνητική πλευρά της δημοκρατίας είναι ένα μέσο, το καλύτερο μέσο που έχει βρεθεί έως τώρα, για την πραγματοποίηση σκοπών που συνδέονται με το ευρύ πεδίο των ανθρώπινων σχέσεων και της ανάπτυξης της ανθρώπινης προσωπικότητας. Είναι, όπως λέμε συχνά χωρίς ίσως να αντιλαμβανόμαστε πλήρως τι σημαίνει αυτή η έκφραση, ένας τρόπος ζωής, κοινωνικός και ατομικός. Νομίζω πως η κεντρική ιδέα της δημοκρατίας ως τρόπου ζωής μπορεί να εκφραστεί ως η αναγκαιότητα της συμμετοχής κάθε ώριμου, ανθρώπινου όντος στη διαμόρφωση των αξιών που ρυθμίζουν την από κοινού ζωή των ανθρώπων, η οποία είναι αναγκαία από τη σκοπιά τόσο της γενικής, κοινωνικής ευημερίας, όσο και από αυτήν της πλήρους ανάπτυξης των ανθρώπινων όντων ως ατόμων.
Το καθολικό δικαίωμα ψήφου, οι περιοδικές εκλογές, η υπευθυνότητα αυτών που έχουν πολιτική εξουσία έναντι των ψηφοφόρων και οι άλλοι παράγοντες της δημοκρατικής διακυβέρνησης είναι μέσα που έχουν κριθεί χρήσιμα για την πραγματοποίηση της δημοκρατίας ως του αληθινά ανθρώπινου τρόπου ζωής. Δεν είναι ένας έσχατος σκοπός και μία έσχατη αξία. Πρέπει να κρίνονται στη βάση της συνεισφοράς τους στο σκοπό. Είναι μία μορφή ειδωλολατρίας να ανυψώνει κανείς τα μέσα στη θέση των σκοπών που υπηρετούν. Οι δημοκρατικές πολιτικές μορφές είναι απλώς τα καλύτερα μέσα που το ανθρώπινο πνεύμα έχει επινοήσει σε μία συγκεκριμένη στιγμή στην ιστορία. Αλλά βασίζονται στην ιδέα πως κανείς άνθρωπος και καμιά περιορισμένη ομάδα ανθρώπων δεν είναι αρκετά σοφή ή αρκετά αγαθή για να κυβερνά τους άλλους χωρίς την συγκατάθεσή τους. Η θετική σημασία αυτής της θέσης είναι ότι όλοι αυτοί που επηρεάζονται από τους κοινωνικούς θεσμούς πρέπει να έχουν ένα μερίδιο στην παραγωγή και στη διεύθυνσή τους. Τα δύο γεγονότα δηλαδή ότι οι θεσμοί εντός των οποίων ο καθένας μας ζει επηρεάζουν αυτό που κάνει και απολαμβάνει και αυτό που γίνεται και ότι επομένως σε μια δημοκρατία θα έχει φωνή στο σχηματισμό τους, είναι η παθητική και η ενεργητική όψη του ίδιου γεγονότος.
Η ανάπτυξη της πολιτικής δημοκρατίας άλλαξε κατεύθυνση μέσω της αντικατάστασης της μεθόδου της αμοιβαίας διαβούλευσης και της εθελοντικής συμφωνίας με τη μέθοδο της από τα πάνω επιβαλλόμενης υποταγής των πολλών στους λίγους. Οι κοινωνικές ρυθμίσεις, οι οποίες περιλαμβάνουν σταθερή υποταγή, διατηρούνται διά του καταναγκασμού. Ο καταναγκασμός δεν είναι κατ’ ανάγκη φυσικός. Έχουν υπάρξει, για σύντομες περιόδους, αγαθοί δεσποτισμοί. Αλλά καταναγκασμός κάποιου είδους έχει υπάρξει. Ίσως οικονομικός και σίγουρα ψυχολογικός και ηθικός. Το ίδιο το γεγονός του αποκλεισμού από τη συμμετοχή είναι μία εκλεπτυσμένη μορφή καταπίεσης. Δεν δίνει στα άτομα καμία ευκαιρία να αναστοχαστούν και να αποφασίσουν πάνω στο τι είναι καλό για αυτά. Άλλοι, οι οποίοι υποτίθεται πως είναι σοφότεροι και έχουν σε κάθε περίπτωση περισσότερη εξουσία, απαντούν το ερώτημα για αυτά και αποφασίζουν επίσης τις μεθόδους και τα μέσα, με τα οποία οι υπήκοοι μπορούν να απολαύσουν αυτό που είναι καλό για αυτούς. Αυτή η μορφή καταναγκασμού και καταπίεσης είναι πιο εκλεπτυσμένη και πιο αποτελεσματική από τον ανοιχτό εκφοβισμό και την πειθάρχηση. Όταν ο καταναγκασμός βασίζεται στη συνήθεια και είναι ενσωματωμένος στους κοινωνικούς θεσμούς φαίνεται ως η φυσιολογική και φυσική κατάσταση πραγμάτων. Οι μάζες συνήθως αγνοούν ότι έχουν δικαίωμα στην ανάπτυξη των δυνάμεών τους. Η εμπειρία τους είναι τόσο περιορισμένη που δεν έχουν συνείδηση του περιορισμού. Είναι κομμάτι της έννοιας της δημοκρατίας, ότι αυτοί ως άτομα δεν είναι οι μόνοι που υποφέρουν, αλλά ότι ολόκληρο το κοινωνικό σώμα έχει αποστερηθεί πιθανούς πόρους, που οφείλουν να είναι στην υπηρεσία του. Τα άτομα των εξαθλιωμένων μαζών μπορεί να είναι πολύ σοφά. Αλλά υπάρχει ένα πράγμα στο οποίο είναι σοφότερα από κάθε άλλον, στο που είναι ο κόμπος, ποια είναι τα προβλήματα από τα οποία υποφέρουν.
Το θεμέλιο της δημοκρατίας είναι η πίστη στις ικανότητες της ανθρώπινης φύσης. Πίστη στην ανθρώπινη ευφυΐα και στην ισχύ της συμμετοχικής και της συνεργατικής εμπειρίας. Δεν υπάρχει η πεποίθηση πως αυτά τα πράγματα είναι ολοκληρωμένα, αλλά πως εάν τους δοθεί μία ευκαιρία, θα αναπτυχθούν και θα είναι ικανά να παράγουν σταδιακά τη γνώση και τη σοφία που είναι αναγκαίες για την καθοδήγηση της συλλογικής δράσης. Κάθε απολυταρχικό και αυταρχικό σχήμα κοινωνικής δράσης βασίζεται στην πεποίθηση ότι η αναγκαία ευφυΐα περιορίζεται σε μερικούς ανώτερους, οι οποίοι εξαιτίας έμφυτων, φυσικών χαρισμάτων είναι προικισμένοι με την ικανότητα και το δικαίωμα να ελέγχουν τη συμπεριφορά των άλλων, καθορίζοντας τις αρχές και τους κανόνες και κατευθύνοντας τους τρόπους με τους οποίους αυτοί θα επιτευχθούν. Θα ήταν ανόητο να αρνηθεί κανείς ότι πολλά μπορούν να ειπωθούν για αυτήν την οπτική γωνία. Είναι αυτή που ήλεγχε τις ανθρώπινες σχέσεις στις κοινωνικές ομάδες για το συντριπτικά μεγαλύτερο μέρος της ανθρώπινης ιστορίας. Η δημοκρατική πίστη έχει αναδειχθεί πολύ, πολύ πρόσφατα στην ιστορία της ανθρωπότητας. Ακόμα και εκεί που υπάρχουν σήμερα δημοκρατίες, τα μυαλά και τα συναισθήματα των ανθρώπων είναι ακόμα διαποτισμένα από ιδέες σχετικές με την ηγεσία που επιβάλλεται από πάνω, ιδέες που αναπτύχθηκαν στην μακρόχρονη, πρώιμη ιστορία της ανθρωπότητας. Μετά την κατ’ όνομα εγκαθίδρυση των δημοκρατικών πολιτικών θεσμών, οι πεποιθήσεις και οι αντιλήψεις της ζωής και οι τρόποι δράσης οι οποίες προέρχονται από την εποχή που οι άνδρες και οι γυναίκες ελέγχονταν εξωτερικά και υπόκειντο σε αυθαίρετη εξουσία παρέμειναν στην οικογένεια, την εκκλησία, τις επιχειρήσεις και το σχολείο και η εμπειρία δείχνει ότι όσο παραμένουν εκεί, η πολιτική δημοκρατία δεν είναι ασφαλής.
Η πεποίθηση στην ισότητα είναι ένα στοιχείο στο δημοκρατικό πιστεύω. Δεν είναι, όμως, μία πεποίθηση στην ισότητα των φυσικών χαρισμάτων. Εκείνοι που υποστηρίζουν την ιδέα της ισότητας δεν θεωρούν ότι αναπτύσσουν μία ψυχολογική, αλλά μία νομική και πολιτική θεωρία. Όλα τα άτομα έχουν δικαίωμα στην ίση μεταχείριση από τον νόμο και την εφαρμογή του. Κάθε ένας επηρεάζεται εξίσου ποιοτικά, αν όχι ποσοτικά, από τους θεσμούς εντός των οποίων ζει και έχει το ίδιο δικαίωμα να εκφράζει την κρίση του, αν και το βάρος της κρίσης του μπορεί να μην είναι ισοδύναμο με αυτό των άλλων όταν μπαίνει στο κοινό αποτέλεσμα. Συνοπτικά, ο καθένας είναι εξίσου ένα άτομο και έχει δικαίωμα σε ίσες ευκαιρίες ανάπτυξης των δικών του ικανοτήτων, όσο μεγάλες ή μικρές είναι σε εύρος. Επιπλέον, ο καθένας έχει τις δικές του ανάγκες, που είναι τόσο σημαντικές για αυτόν, όσο και οι ανάγκες των άλλων για αυτούς. Το γεγονός της φυσικής και ψυχολογικής ανισότητας είναι ο σπουδαιότερος λόγος για την εγκαθίδρυση της ισότητας των ευκαιριών από το νόμο, εφόσον διαφορετικά η ανισότητα γίνεται μέσο καταπίεσης των λιγότερο χαρισματικών.
Ενώ αυτό που αποκαλούμε ευφυΐα είναι μοιρασμένο άνισα, η δημοκρατική πίστη υποστηρίζει ότι είναι αρκετά γενική [ενν. η ευφυΐα] έτσι ώστε κάθε άτομο να έχει κάτι να συνεισφέρει, του οποίου η αξία μπορεί να καθοριστεί μόνο καθώς εισάγεται στην τελική, κοινή ευφυΐα που συγκροτείται από τις συνεισφορές όλων. Αντιθέτως, κάθε αυταρχικό σχήμα υποθέτει πως η αξία της συνεισφοράς του καθενός μπορεί να καθοριστεί από κάποια προγενέστερη αρχή, αν όχι της οικογένειας και της γέννησης ή της φυλής και του χρώματος ή της κατοχής υλικού πλούτου, τότε από την κοινωνική θέση που ένα πρόσωπο καταλαμβάνει στον υπάρχοντα κοινωνικό σχηματισμό. Η δημοκρατική πίστη στην ισότητα είναι η πίστη ότι κάθε άτομο θα έχει την ευκαιρία και τη δυνατότητα να συνεισφέρει ό,τι είναι ικανό να συνεισφέρει και ότι η αξία της συνεισφοράς του θα αποφασισθεί από τη θέση της και τη λειτουργία της στην οργανωμένη ολότητα όμοιων συνεισφορών, όχι στη βάση κάποιας προγενέστερης κατάστασης, οποιαδήποτε και αν είναι αυτή.
Έχω δώσει έμφαση σε αυτό που προηγείται της σπουδαιότητας της πραγματικής απελευθέρωσης της ευφυΐας σε σύνδεση με την προσωπική εμπειρία στο δημοκρατικό τρόπο ζωής. Το έκανα συνειδητά, επειδή η δημοκρατία συνδέεται στο μυαλό μας τόσο συχνά και τόσο φυσικά με την ελευθερία της πράξης, λησμονώντας τη σημασία της απελευθερωμένης ευφυΐας, η οποία είναι απαραίτητη για να κατευθύνει και να εγγυάται την ελευθερία της πράξης. Αν η ελευθερία της ατομικής πράξης δεν έχει ευφυή και ενημερωμένη γνώμη πίσω της, είναι σχεδόν βέβαιο ότι η εκδήλωση της θα καταλήξει στη σύγχυση και στην αταξία. Η δημοκρατική ιδέα της ελευθερίας δεν είναι το δικαίωμα του κάθε ατόμου να κάνει ό,τι τον ευχαριστεί, ακόμα και αν αυτό έχει περιορισθεί προσθέτοντας «υπό τον όρο ότι δεν συγκρούεται με την ίδια ελευθερία των άλλων». Ενώ η ιδέα δεν εκφράζεται πάντα, ούτε αρκετά συχνά, με λέξεις η βασική ελευθερία είναι η ελευθερία του νου και ο οποιοσδήποτε βαθμός ελευθερίας της πράξης και της εμπειρίας είναι αναγκαίος για να παράγει ελευθερία της ευφυΐας. Τα είδη της ελευθερίας που διασφαλίζονται στη Χάρτα Δικαιωμάτων είναι όλα αυτής της φύσης: Ελευθερία της πίστης και της συνείδησης, της έκφρασης της γνώμης, της συνάθροισης για διάλογο και σύσκεψη, του τύπου ως όργανο επικοινωνίας. Διασφαλίζονται διότι χωρίς αυτές τα άτομα δεν είναι ελεύθερα να αναπτυχθούν και η κοινωνία στερείται αυτό που μπορούν να συνεισφέρουν.
Τι σχέση, μπορεί να αναρωτηθεί κανείς, έχουν αυτά τα πράγματα με τη διοίκηση των σχολείων; Υπάρχει κάποιου είδους κυβέρνηση και έλεγχος οπουδήποτε υπάρχουν υποθέσεις, που αφορούν έναν αριθμό προσώπων που δρουν μαζί. Είναι επιφανειακή η άποψη που θεωρεί πως η κυβέρνηση βρίσκεται στην Ουάσιγκτον και το Άλμπανη. Υπάρχει κυβέρνηση στην οικογένεια, στην επιχείρηση, στην εκκλησία, σε κάθε κοινωνική ομάδα. Υπάρχουν κανόνες, εξαιτίας της παράδοσης, εάν όχι της νομοθεσίας, που ρυθμίζουν πώς δρουν τα άτομα μεταξύ τους μέσα σε μια ομάδα.
Είναι ένα αμφιλεγόμενο ζήτημα της θεωρίας και της πράξης σε ποιο βαθμό μια δημοκρατική πολιτική κυβέρνηση οφείλει να ελέγχει τις συνθήκες της πράξης μέσα στις επιμέρους ομάδες. Σήμερα, παραδείγματος χάρη, υπάρχουν εκείνοι που θεωρούν πως η ομοσπονδιακή και η πολιτειακή κυβέρνηση αφήνουν υπερβολικά μεγάλη ελευθερία ανεξάρτητης δράσης σε βιομηχανικές και οικονομικές ομάδες και υπάρχουν άλλοι που θεωρούν πως η κυβέρνηση το παρατραβάει εντελώς την παρούσα στιγμή. Δεν χρειάζεται να συζητήσω αυτήν την πλευρά του προβλήματος και πολύ λιγότερο να προσπαθήσω να το επιλύσω. Αλλά πρέπει να γίνει φανερό ότι εάν οι συνηθισμένες μέθοδοι της ρύθμισης και της διοίκησης στη λειτουργία των δευτερευόντων κοινωνικών ομάδων είναι μη-δημοκρατικές, είτε άμεσα είτε έμμεσα ή και τα δύο, είναι βέβαιο πως θα υπάρξει μία δυσάρεστη αντίδραση στις έξεις του συναισθήματος, της σκέψης και της δράσης των πολιτών, υπό την ευρύτερη σημασία αυτής της λέξης. Ο τρόπος με τον οποίο ελέγχεται κάθε οργανωμένο κοινωνικό ενδιαφέρον παίζει αναγκαία ένα σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση των διαθέσεων και των γούστων, των συμπεριφορών, των ενδιαφερόντων, των σκοπών και των επιθυμιών εκείνων που εμπλέκονται στην πραγματοποίηση των δραστηριοτήτων της ομάδας. Για παράδειγμα δεν χρειάζεται να κάνω τίποτα παραπάνω από το να δείξω την ηθική, συναισθηματική και διανοητική επίδραση του υπάρχοντος βιομηχανικού συστήματος πάνω τόσο στους εργοδότες όσο και στους εργάτες. Ποιες είναι ακριβώς οι επιδράσεις είναι ένα ζήτημα για το οποίο γνωρίζουμε ελάχιστα. Αλλά υποθέτω πως κάθε ένας, ο οποίος στοχάζεται πάνω στο θέμα, παραδέχεται ότι οι τρόποι με τους οποίους εκτελούνται οι δραστηριότητες το μεγαλύτερο μέρος των ωρών εργασίας της ημέρας και ο τρόπος με τον οποίο η τα άτομα εμπλέκονται στη διοίκηση των υποθέσεων σε θέματα, όπως τα προς το ζην και η επίτευξη της υλικής και κοινωνικής ασφάλειας, δεν μπορεί παρά να είναι ένας πολύ σημαντικός παράγοντας στη διάπλαση προσωπικών προδιαθέσεων, με λίγα λόγια στη διαμόρφωση χαρακτήρα και ευφυΐας.
Υπό την ευρύτερη και την τελική σημασία όλοι οι θεσμοί είναι εκπαιδευτικοί, υπό την έννοια ότι λειτουργούν για να διαμορφώσουν συμπεριφορές, προδιαθέσεις, ικανότητες και ανικανότητες που συγκροτούν μία συγκεκριμένη προσωπικότητα. Η αρχή ισχύει ιδιαίτερα στο σχολείο. Επειδή είναι η κύρια δουλειά της οικογένειας και του σχολείου να επηρεάζουν άμεσα τη διαμόρφωση και την ανάπτυξη των συναισθηματικών, διανοητικών και ηθικών συμπεριφορών και των προδιαθέσεων. Το αν αυτή η εκπαιδευτική διαδικασία πραγματοποιείται κυρίως με έναν δημοκρατικό ή με έναν μη-δημοκρατικό τρόπο γίνεται ζήτημα ιδιαίτερης σημασίας όχι μόνο για την εκπαίδευση αυτή κάθε αυτή, αλλά για την τελική επίδρασή της πάνω σε όλα τα ενδιαφέροντα και τις δραστηριότητες μίας κοινωνίας που είναι δεσμευμένη στο δημοκρατικό τρόπο ζωής. Έτσι, εάν η γενική κατεύθυνση όσων έχω πει για τα δημοκρατικά ιδεώδη και μεθόδους είναι κάπου κοντά στην αλήθεια, πρέπει να ειπωθεί πως η δημοκρατική αρχή απαιτεί κάθε δάσκαλος να έχει κάποιον τακτικό και οργανικό τρόπο, με τον οποίο να μπορεί, άμεσα ή μέσω δημοκρατικά εκλεγμένων αντιπροσώπων, να συμμετέχει στη διαμόρφωση των κυριάρχων στόχων, μεθόδων και υλικών του σχολείου, στο οποίο είναι μέλος. Πάνω από τριάντα χρόνια πριν έγραψα: «Εάν υπάρχει έστω και ένα δημόσιο εκπαιδευτικό σύστημα στις Η.Π.Α, όπου υπάρχει επίσημη και θεσμοθετημένη πρόνοια για υποβολή ερωτημάτων για τις μεθόδους πειθαρχίας και διδασκαλίας και ερωτημάτων για το αναλυτικό πρόγραμμα και τα σχολικά εγχειρίδια κ.τ.λ. για να συζητήσουν και να αποφασίσουν αυτοί που πραγματικά συνδέονται με την εργασία της διδασκαλίας, το γεγονός έχει διαφύγει της προσοχής μου». Δεν μπορώ να κάνω αυτή τη δήλωση σήμερα. Σε μερικά μέρη έχει υπάρξει μεγάλη πρόοδος στη δημοκρατική κατεύθυνση. Όπως σημείωσα και σε προηγούμενο μου άρθρο, υπήρχαν [ενν. δημοκρατικές διαδικασίες] πάντα στα πραγματικά εκπαιδευτικά συστήματα, όπου η πρακτική ήταν κατά πολύ καλύτερη από τη θεωρία του εξωτερικού ελέγχου από πάνω. Επειδή ακόμα και αν δεν υπήρξε ένας εξουσιοδοτημένος και ομαλός τρόπος για να συμβουλευτούν και να χρησιμοποιήσουν την ευφυΐα και την εμπειρία του σώματος των διδασκόντων, οι διοικητικές αρχές πέτυχαν αυτόν τον σκοπό με ανεπίσημους τρόπους. Μπορούμε να ελπίζουμε πως αυτή η επέκταση των δημοκρατικών μεθόδων δεν έχει απλώς διαρκέσει, αλλά έχει επίσης διαδοθεί. Παρόλα αυτά το ζήτημα των αυταρχικών έναντι των δημοκρατικών μεθόδων παραμένει μαζί μας και απαιτεί σοβαρή εξέταση.
Η εντύπωσή μου είναι πως οι υπάρχοντες δημοκρατικές μέθοδοι αντιμετώπισης των μαθητών έχουν κάνει μεγαλύτερη πρόοδο από τις παρόμοιες μεθόδους αντιμετώπισης του διδακτικού προσωπικού. Σε κάθε περίπτωση, έχει υπάρξει ένα οργανωμένο και ζωντανό κίνημα για το πρώτο ζήτημα, ενώ το δεύτερο είναι ακόμα σε πρώιμο στάδιο. Όλα τα σχολεία που υπερηφανεύονται πως είναι σύγχρονα χρησιμοποιούν μεθόδους διδασκαλίας που σχεδιάζουν και χρησιμοποιούν την εμπειρία της ζωής των σπουδαστών και αντιμάχονται στην εξατομικευμένη μεταχείριση των μαθητών. Όποιοι λόγοι υπάρχουν για την υιοθέτηση αυτής της κατεύθυνσης ως προς τα παιδιά ισχύουν σίγουρα ακόμα περισσότερο για τους δασκάλους, εφόσον οι τελευταίοι είναι πιο ώριμοι και έχουν περισσότερη εμπειρία. Έτσι, τίθεται το ερώτημα: Ποιοι είναι οι τρόποι με τους οποίους μπορεί να διασφαλιστεί περισσότερη οργανική συμμετοχή των δασκάλων στη διαμόρφωση των εκπαιδευτικών πολιτικών του σχολείου;
Εφόσον, όπως έχω ήδη πει, είναι το πρόβλημα που εύχομαι να παρουσιάσω, παρά να προδιαγράψω τους ακριβείς δρόμους με τους οποίους πρόκειται να λυθεί, θα μπορούσα να σταματήσω σε αυτό το σημείο. Αλλά υπάρχουν κάποια πορίσματα που διευκρινίζουν τη σημασία του ζητήματος. Η έλλειψη συμμετοχής τείνει να παράγει έλλειψη ενδιαφέροντος και μέριμνας από τη μεριά αυτών που αποκλείονται. Το αποτέλεσμα είναι μία αντίστοιχη έλλειψη ουσιαστικής υπευθυνότητας. Αυτόματα και ασυνείδητα, αν όχι συνειδητά, αναπτύσσεται το συναίσθημα: «Αυτό δεν είναι δική μας υπόθεση. Είναι δουλειά όσων είναι στην κορυφή. Άσε αυτούς να κάνουν ό,τι είναι ανάγκη να γίνει». Οι χώρες στις οποίες κυριαρχούν αυταρχικές κυβερνήσεις είναι ακριβώς εκείνες, όπου υπάρχει ελάχιστο δημόσιο πνεύμα και η μεγαλύτερη αδιαφορία για ζητήματα γενικού ενδιαφέροντος που είναι ξεχωριστά από τα προσωπικά. Μπορούμε να περιμένουμε ένα διαφορετικό είδος ψυχολογίας για να ενεργοποιήσουμε τους δασκάλους; Όπου υπάρχει λίγη εξουσία, υπάρχει αντίστοιχα μικρή αίσθηση θετικής υπευθυνότητας. Είναι αρκετό να κάνει κάποιος αυτό που του έχουν πει να κάνει επαρκώς καλά ώστε να αποφύγει την κατάφωρη, δυσάρεστη προσοχή. Για μεγαλύτερα θέματα γεννιέται ένα παθητικό πνεύμα. Σε μερικές περιπτώσεις, η αδιαφορία μεταβάλλεται σε αποφυγή των καθηκόντων, όταν δεν είναι άμεσα κάτω από την εποπτεία του ανωτέρου. Σε άλλες περιπτώσεις, ένα επικριτικό, επαναστατικό πνεύμα γεννιέται. Ένα είδος παιχνιδιού καθιερώνεται μεταξύ δασκάλου και ανωτέρου, όπως αυτό που συνέβαινε στα παλιομοδίτικα σχολεία μεταξύ δασκάλου και μαθητή. Άλλοι δάσκαλοι μεταδίδουν, ασυνείδητα ίσως, στους μαθητές τους αυτό που αισθάνονται να είναι μία αυθαίρετη μεταχείριση.
Το επιχείρημα ότι οι δάσκαλοι δεν είναι προετοιμασμένοι να αναλάβουν την ευθύνη της συμμετοχής μαζί με τη συμπληρωματική πεποίθηση πως η φυσική επιλογή λειτούργησε, ώστε να τοποθετήσει εκείνους που είναι καλύτερα προετοιμασμένοι να κουβαλήσουν το φορτίο στις θέσεις της εξουσίας, αξίζει προσοχή. Όποια και αν είναι η αλήθεια σε αυτόν τον ισχυρισμό, είναι επίσης αλήθεια πως η ανικανότητα να αναλάβει κάποιος ευθύνες, συμπεριλαμβανομένου να έχει φωνή στη διαμόρφωση των πολιτικών, γεννιέται και αυξάνεται από τις συνθήκες που αρνούνται τέτοιες ευθύνες. Υποθέτω πως δεν υπήρξε ποτέ ένας απολυταρχικός άρχοντας, μεγάλος ή μικρός, που δεν δικαιολόγησε τη συμπεριφορά του επικαλούμενος την ακαταλληλότητα των υπηκόων του να λάβουν μέρος στη διακυβέρνηση. Δεν θα συγκρίνω τους διευθυντές με τον πολιτικό αυταρχισμό. Συνολικά, αυτό που υπάρχει στα σχολεία είναι περισσότερο θέμα έξις και παράδοσης παρά σκόπιμης απολυταρχίας. Αλλά, όπως ειπώθηκε νωρίτερα, ο συνήθης αποκλεισμός έχει ως αποτέλεσμα τη μείωση της αίσθησης της υπευθυνότητας για το τι γίνεται και τις συνέπειές του. Εκείνο που το επιχείρημα υπέρ της δημοκρατίας δηλώνει είναι πως ο καλύτερος τρόπος να παράγεις πρωτοβουλία και εποικοδομητική δύναμη είναι να την εξασκήσεις. Η δύναμη, όπως και το ενδιαφέρον, έρχεται με τη χρήση και την εξάσκηση. Επιπλέον, το επιχείρημα περί ανικανότητας αποδεικνύει υπερβολικά πολλά. Αν είναι τόσο σπουδαίο να είναι οι δάσκαλοι ένα μόνιμο εμπόδιο, τότε δεν μπορούμε να αναμένουμε να έχουν την ευφυΐα και τη δεξιότητα που είναι αναγκαίες για να εκτελέσουν τις κατευθύνσεις που τους έχουν δοθεί. Το ευγενές και δύσκολο καθήκον της ανάπτυξης του χαρακτήρα και της ηθικής κρίσης των νέων χρειάζεται κάθε δυνατό κίνητρο και έμπνευση. Είναι απίθανο η εργασία να μην είναι καλύτερη όταν οι δάσκαλοι κατανοούν αυτό που κάνουν και η κατανόηση αυτή προέρχεται από τη συμμετοχή τους στη διαμόρφωση των κατευθυντήριων ιδεών της εργασίας τους.
Οι δάσκαλοι της τάξης είναι εκείνοι που είναι σε συνεχή, άμεση επαφή με εκείνους που διδάσκονται. Η θέση των διευθυντών είναι στην καλύτερη περίπτωση έμμεση, μέσω σύγκρισης. Αν υπάρχει μία εργασία στον κόσμο που απαιτεί διατήρηση όσων φάνηκαν καλά μέσω της εμπειρίας έτσι ώστε να γίνουν ένα αναπόσπαστο κομμάτι της περαιτέρω εμπειρίας, αυτή είναι η διδασκαλία. Συχνά αναρωτιέμαι πόσο μεγάλη σπατάλη υπάρχει στο παραδοσιακό σύστημα. Υπάρχει κάποια απώλεια ακόμα και από το καλύτερο δυνητικό κεφάλαιο που αποκτιέται από τους επιτυχημένους δασκάλους. Δεν μεταδίδεται ελεύθερα σε άλλους δασκάλους που θα μπορούσαν να επωφεληθούν από αυτό. Δεν αυξάνεται αξιοσημείωτα η σπατάλη, όταν οι δάσκαλοι δεν καλούνται να επικοινωνήσουν τις επιτυχημένες μεθόδους τους και τα αποτελέσματά τους με τέτοιον τρόπο, ώστε να έχουν οργανική επίδραση πάνω στις γενικές πολιτικές του σχολείου; Προσθέστε σε αυτήν τη σπατάλη τα αποτελέσματα που προκύπτουν, όταν οι δάσκαλοι καλούνται να διδάξουν στην τάξη μαθήματα χωρίς να καταλαβαίνουν το γιατί και η συνολική απώλεια ανεβαίνει, έτσι ώστε δίκαια μπορούμε να εκτιμήσουμε πως η απουσία δημοκρατικών μεθόδων είναι η σπουδαιότερη μεμονωμένη αιτία της εκπαιδευτικής σπατάλης.
Το παρόν θέμα είναι ιδιαίτερης σημασίας την παρούσα στιγμή. Οι θεμελιώδεις πεποιθήσεις και πρακτικές της δημοκρατίας αμφισβητούνται τώρα όσο ποτέ πριν. Σε μερικά έθνη δεν αμφισβητούνται απλώς. Καταστρέφονται ανελέητα και συστηματικά. Παντού υπάρχουν κύματα κριτικής και αμφιβολίας για το κατά πόσο η δημοκρατία μπορεί να αντιμετωπίσει τα πιεστικά προβλήματα της τάξης και της ασφάλειας. Οι αιτίες για την καταστροφή των πολιτικών δημοκρατιών σε χώρες που είχαν κατ’ όνομα εγκαθιδρυθεί είναι περίπλοκες. Αλλά για ένα πράγμα νομίζω πως μπορούμε να είμαστε σίγουροι. Όπου η δημοκρατία κατέρρευσε, ήταν αποκλειστικά πολιτική στη φύση της. Δεν είχε γίνει μέρος του σώματος των ανθρώπων στην καθημερινή συμπεριφορά τους. Οι δημοκρατικές μορφές ήταν περιορισμένες στο κοινοβούλιο, στις εκλογές και στις διαμάχες μεταξύ των κομμάτων. Συμπερασματικά, αυτό που συμβαίνει αποδεικνύει, νομίζω, ότι αν οι δημοκρατικές έξεις της σκέψης και της δράσης δεν είναι μέρος του χαρακτήρα ενός πληθυσμού, η πολιτική δημοκρατία είναι ανασφαλής. Δεν μπορεί να σταθεί μόνη της. Πρέπει να στηριχθεί από την παρουσία δημοκρατικών μεθόδων σε όλες τις κοινωνικές σχέσεις. Οι σχέσεις που υπάρχουν στα εκπαιδευτικά ιδρύματα είναι δευτερεύουσες σε σημαντικότητα μόνο σε σχέση με εκείνες που υπάρχουν στην βιομηχανία και τις επιχειρήσεις. Ίσως ούτε και με αυτές.
Επανέρχομαι έτσι στην ιδέα πως το ιδιαίτερο ερώτημα που συζητήθηκε είναι μία πλευρά ενός προβλήματος που είναι ευρύ και βαθύ. Δεν μπορώ να σκεφτώ τίποτα πιο σημαντικό σε αυτήν τη χώρα την παρούσα στιγμή όσο μία επανεξέταση του όλου προβλήματος της δημοκρατίας και των επιπτώσεών της. Ούτε η επανεξέταση ούτε η δράση που πρέπει να παραχθεί μπορούν να πραγματοποιηθούν σε μία μέρα ή χρόνο. Η δημοκρατική ιδέα αυτή κάθε αυτή απαιτεί η σκέψη και η δραστηριότητα να προχωρούν συνεργατικά. Η ύψιστη ελπίδα μου θα εκπληρωθεί εάν κάτι από αυτά που είπα παίξει κάποιο ρόλο, έστω και μικρό, στην προώθηση της συνεργατικής έρευνας και του πειραματισμού σε αυτό το πεδίο της δημοκρατικής διεύθυνσης των σχολείων μας.
Dewey, J. (1937), «Democracy and Educational Administration», στο J.A. Boydston (επιμ.), John Dewey: Later Works, 1925-1953, τόμ. 11. Carbondale: Southern Illinois Univ. Press, σσ. 217-225. ↑
ΚΑΤΑΓΓΕΛΛΟΥΜΕ ΤΙΣ ΠΑΡΑΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΕΣ ΕΠΙΘΕΣΕΙΣ ΤΗΣ ΠΑΡΑΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΗΣ ΟΜΑΔΑΣ “LOS ARDILLOS” ΕΝΑΝΤΙΑ ΣΤΟ ΙΘΑΓΕΝΙΚΟ ΚΑΙ ΛΑΪΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΟΥ ΓΚΕΡΡΕΡΟ – ΕΜΙΛΙΑΝΟ ΖΑΠΑΤΑ (CIPOG – EZ).
Από την ίδρυσή του, στις 12 Οκτώβρη 1996, το Εθνικό Ιθαγενικό Κογκρέσο (CNI) έχει γίνει στόχος επιθέσεων εκ μέρους της μεξικανικής κυβέρνησης. Στο Γκερρέρο, η καταστολή ενάντια στις ιθαγενικές κοινότητες που οργανώνονται στο CNI είναι συνεχής. Εν προκειμένω, η καταστολή συνεχίζεται με επιθέσεις ενάντια στις κοινότητες που οργανώνονται στο Ιθαγενικό και Λαϊκό Συμβούλιο του Γκερρέρο – ΕμιλιάνοΖαπάτα.
Από τις 20 έως τις 27 Φλεβάρη αυτού του έτους, η Επιτροπή Πολιτών για την Παρακολούθηση της Έκτης(Διακήρυξης), κατέγραψε στις κοινότητες που απαρτίζουν το Ιθαγενικό και Λαϊκό Συμβούλιο του Γκερρέρο – ΕμιλιάνοΖαπάτα (CIPOG-EZ), σοβαρές παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ανάμεσα στις οποίες ξεχωρίζουν περιστατικά βασανισμού, φυλακίσεις, διαταγές σύλληψης, ψεύτικες καταγγελίες, εξαφανίσεις και αναγκαστικοί εκτοπισμοί, δολοφονίες με μεγάλη μανία και βαναυσότητα. Σε αυτό πρέπει να προστεθούν η έλλειψη πρόσβασης σε βασικά δικαιώματα όπως η υγεία, η εκπαίδευση, η εργασία, η πρόσβαση στη δικαιοσύνη, την ασφάλεια, την ταυτότητα και την ελεύθερη κυκλοφορία. Η πολιτειακή και ομοσπονδιακή κυβέρνηση γνώριζε για την ύπαρξη αυτής της Επιτροπής Πολιτών, είχε προτείνει μάλιστα να συμμετέχει σε αυτή.
Σε αυτό το πλαίσιο, τη νύχτα της Κυριακής 7 Μαρτίου, στις 22.00 περίπου, μέλη του CIPOG-EZ δέχθηκαν νέα επίθεση. Μετά το τέλος συνέλευσης στην κοινότητα Σαν Μάρκος με συντρόφους της Κοινοτικής Αστυνομίας της Κόστα Τσίκα, αρκετοί σύντροφοι που επέστρεφαν στα σπίτια τους και πριν φτάσουν στην κοινότητα Τλατοακι, στη διαστάυρωση της Ολιναλά, έπεσαν σε ενέδρα 10 περίπου ατόμων που έφεραν όπλα μεγάλου διαμετρήματος AK-47 και R-15. Οι σύντροφοι AdánLinaresSilverio, PabloHilarioMorales, AlbertoZoyatecoPerez τραυματίστηκαν από σφαίρες και ο σύντροφος JordánTerjiñoLuna δυστυχώς έχασε τη ζωή του τις πρώτες ώρες της 8ης Μαρτίου. Ακόμη καταστράφηκαν δύο φορτηγάκια του CIPOG-EZ από τις ίδιες σφαίρες των δολοφόνων της εγκληματικής και παραστρατιωτικής ομάδας “LosArdillos”.
Εξαιτίας όλων των παραπάνω, καταγγέλλουμε την κλιμάκωση της παραστρατιωτικής βίας ενάντια στις κοινότητες του Εθνικού Ιθαγενικού Κογκρέσου, καθώς και τη συνενοχή της ομοσπονδιακής, πολιτειακής και τοπικής κυβέρνησης.
Ό,τι και να λένε, ό,τι και να δηλώνουν, ό,τι και να υπογράφουν, οι κακές κυβερνήσεις χρηματοδοτούν, προωθούν και υποστηρίζουν τις επιθέσεις παραστρατιωτικών ομάδων, όπως της “LosArdillos”, κατά του άμαχου πληθυσμού. Είναι εγκληματίες, λοιπόν, ακόμη και εάν πιστεύουν πως δεν είναι, και λερώνουν τα χέρια τους με το αίμα ανδρών, γυναικών, παιδιών και ηλικιωμένων που ζουν ειρηνικά σε όλες αυτές τις κοινότητες που δέχονται επίθεση από τους παραστρατιωτικούς.
ΖΉΤΩ Ο ΑΓΩΝΑΣ ΤΩΝ ΙΘΑΓΕΝΙΚΩΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ ΓΙΑ ΖΩΗ!
ΖΗΤΩ ΤΟ ΕΘΝΙΚΟ ΙΘΑΓΕΝΙΚΟ ΚΟΝΓΚΡΕΣΟ!
ΝΑ ΣΤΑΜΑΤΗΣΟΥΝ ΟΙ ΠΑΡΑΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΕΣ ΕΠΙΘΕΣΕΙΣ!
ΝΑ ΣΤΑΜΑΤΗΣΕΙ Ο ΘΑΝΑΤΟΣ ΠΟΥ ΣΠΕΡΝΟΥΝ ΟΙ ΤΡΕΙΣ ΚΥΒΕΡΝΗΤΙΚΕΣ ΕΞΟΥΣΙΕΣ!
Παραθέτουμε και την καταγγελία της Πολιτικής Αποστολής Παρατηρητών:
Οι “LOSARDILLOS” ενεδρεύουν και δολοφονούν ξανά συντρόφους του CIPOG–EZ
Προς το Ζαπατιστικό Στρατό Εθνικής Απελευθέρωσης
Προς το Εθνικό Ιθαγενικό Κογκρέσο
Προς το Ιθαγενικό Συμβούλιο Διακυβέρνησης
Προς τα ελεύθερα και αυτόνομα μέσα
Προς την Εγχώρια και Διεθνή Έκτη
Προς τα Δίκτυα Αντίστασης και Εξέγερσης
Προς το Λαό του Μεξικού
Καταγγέλλουμε ότι η ασφάλεια, η ειρήνη και η δικαιοσύνη που υποσχέθηκε η σημερινή κυβέρνηση του 4ου Μετασχηματισμού είναι καθαρή απάτη. Την ώρα που οι δολοφόνοι παραμένουν ατιμώρητοι και συνεχίζουν να πολιορκούν τ@ς αδελφ@ς μας του Ιθαγενικού και Λαϊκού Συμβουλίου του Guerrero – EmilianoZapata (CIPOG-EZ) για να τους δολοφονήσουν, η Εθνοφυλακή, η πολιτειακή και δημοτική αστυνομία, είναι όχι απλώς θεατές αλλά και συνεργοί των επιθέσεων που οι “LosArdillos” πραγματοποιούν ενάντια στους αδελφούς και τις αδελφές της περιοχής LaMontaña.
Τη νύχτα της Κυριακής 7 Μαρτίου γύρω στις 22.00, μέλη του CIPOG-EZ δέχθηκαν για άλλη μια φορά επίθεση ενώ επέστρεφαν από το δήμο SanMarcosόπου συμμετείχαν σε συνέλευση με συντρόφους της Κοινοτικής Αστυνομίας της περιοχής CostaChica. Καθώς γυρνούσαν στην Chilapa, και λίγο πριν φτάσουν στην κοινότητα Tlatoaqui, στη διασταύρωση της Olinalá, έπεσαν σε ενέδρα 10 περίπου ατόμων που έφεραν πυροβόλα όπλα ak-47 και R-15, με αποτέλεσμα να τραυματιστούν οι σύντροφοι AdánLinaresSilverio, PabloHilarioMorales, AlbertoZoyatecoPérez και ο σύντροφος JordánTerjiñoLuna ο οποίος έχασε δυστυχώς τη ζωή του τις πρώτες πρωινές ώρες της 8ης Μαρτίου από τα τραύματα που προκάλεσαν οι πυροβολισμοί. Επίσης από τις ίδιες σφαίρες των δολοφονικών χεριών της εγκληματικής και παραστρατιωτικής ομάδας “LosArdillos” καταστράφηκαν 2 φορτηγάκια του CIPOG-EZ.
Γύρω στη 1 τα ξημερώματα της Δευτέρας 8 Μαρτίου, οι σύντροφοι τουCIPOG-EZπου βρίσκονταν στην Chilapa, συναντήθηκαν με ένα άτομο που τους παρουσιάστηκε ως διοικητής Rojas, συντονιστής της πολιτειακής αστυνομίαςτης περιοχής LaMontaña, με τον οποίον και συμφώνησαν να πάνε στην εισαγγελία προκειμένου να μεταβούν στο μέρος όπου έλαβε χώρα η ενέδρα.
Αξίζει να θυμίσουμε ότι από τις 20 έως τις 27 Φεβρουαρίου, ως Πολιτική Αποστολή Παρατηρητών καταγράψαμε στις κοινότητες που συγκροτούν το CIPOG-EZ, σοβαρές παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, μεταξύ των οποίων: βασανιστήρια, φυλακίσεις, εντάλματα σύλληψης, ψευδείς καταγγελίες, εξαφάνιση και βίαιους εκτοπισμούς, δολοφονίες που διαπράχθηκαν με λύσσα και βαναυσότητα. Σε αυτά έρχεται να προστεθεί η έλλειψη πρόσβασης στα πλέον βασικά δικαιώματα. Δικαιώματα όπως: η υγεία, η εκπαίδευση, η εργασία, η πρόσβαση στη δικαιοσύνη, η ταυτότητα και η ελεύθερη μετακίνηση. Η κυβέρνηση ήταν ενήμερη. Προσφέρθηκε ακόμα και να βοηθήσει την Πολιτική Αποστολή Παρατηρητών – από τις ομοσπονδιακές, πολιτειακές και δημοτικές αρχές, τα γραφεία της για τα ανθρώπινα δικαιώματα κ.α. μας ρωτούσαν αν χρειαζόμασταν κάτι, ενώ πρότειναν ακόμα και να συμμετέχουν στην Αποστολή. Σε λίγο περισσότερο από μια βδομάδα τα αδέλφια μας πέφτουν ξανά θύματα ενέδρας.
Γι’ αυτό λέμε ξεκάθαρα και ευθέως τα εξής:ξέρουμε ότι για το θάνατο, τις απαγωγές, τις εξαφανίσεις, τα βασανιστήρια και όλη αυτή τη βαναυσότητα που βιώνουν οι 24 κοινότητες που συγκροτούν το CIPOG – EZ ευθύνονται οι εγκληματικές ομάδες που δρουν,οι “LosArdillos”. Αυτές οι ομάδες έχουν εξαπλωθεί σε ολόκληρο το διάδρομο από την Tlapaέως την Chilapa. Επίσης λέμε ευθέως ότι αυτά τα γνωρίζει καλά η κακή κυβέρνηση, σε ομοσπονδιακό, πολιτειακό και δημοτικό επίπεδο, αλλά η απάντησή της είναι η ίδια που δίνει πάντα σε όσ@ς οργανώνονται και υπερασπίζονται τη ζωή και το έδαφος: η περιφρόνηση και ο θάνατος.
Καλούμε επειγόντως τα Κέντρα Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, τις εγχώριες και διεθνείς οργανώσεις και ομάδες αλληλεγγύης στον αγώνα των κοινοτήτων, να επαγρυπνούν και να καταγγείλουν τον πόλεμο που βιώνουν οι αδελφοί και οι αδελφές μας της CIPOG – EZ, οργάνωσης μέλος του Εθνικού Ιθαγενικού Κογκρέσου (CNI). Όσοι συγκροτούμε την Πολιτική Αποστολή Παρατηρητών δηλώνουμε στο CIPOG – EZ ότι δεν είναι μόν@ς, ότι συνεχίζουμε να παρακολουθούμε και να καταγγέλλουμε τον πόλεμο εξόντωσης για τον οποίο το Κράτος είναι συνένοχος.
Με εκτίμηση
Πολιτική Αποστολή Παρατηρητών
Να σταματήσουν οι δολοφονίες εναντίον του CIPOG – EZ!
Να σταματήσει ο πόλεμος των παραστρατιωτικών ενάντια στις ζαπατιστικές κοινότητες του EZLN!
Να σταματήσει ο πόλεμος των παραστρατιωτικών ενάντια στις ιθαγενικές κοινότητες του Εθνικού Ιθαγενικού Κογκρέσου-Ιθαγενικού Συμβουλίου Διακυβέρνησης!
Δικαιοσύνη για όλ@ς τ@ς κρατούμενους, δολοφονημένους και εξαφανισμένους μας του Εθνικού Ιθαγενικού Κογκρέσου-Ιθαγενικού Συμβουλίου Διακυβέρνησης!
8 Μάρτη 2021: Στην πανδημία φτώχειας, βίας σεξισμού σπάμε τις σιωπές μας στον δρόμο του αγώνα, ενώνουμε τις φωνές μας! 13:30 στο δημαρχείο. Γυναίκα, ζωή, ελευθερία!
ΚΑΤΑΓΓΕΛΟΥΜΕ ΤΙΣ ΠΑΡΑΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΕΣ ΕΠΙΘΕΣΕΙΣ ΤΗΣ ΟΜΑΔΑΣ ΕΙΣΒΟΛΗΣ “ΟΙ 40” ΣΤΗ ΖΑΠΑΤΙΣΤΙΚΗ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ NUEVO SAN GREGORIO, CHIAPAS, ΜΕΞΙΚΟ
Από τη δημόσια εμφάνιση του EZLN το Γενάρη του 1994, η μεξικανική κυβέρνηση, και στα τρία επίπεδα (ομοσπονδιακό, πολιτειακό και τοπικής αυτοδιοίκησης) έχει προωθήσει, οργανώσει, χρηματοδοτήσει και ενθαρρύνει διάφορες παραστρατιωτικές ομάδες να επιτεθούν στον ζαπατιστικό άμαχο πληθυσμό. Σύμφωνα με τις Βάσεις Στήριξης του EZLN (BAEZLN) του Nuevo San Gregorio, η παραστρατιωτική ομάδα προβαίνει σε περιφράξεις γαιών εδώ και ένα χρόνο και τρεις μήνες. Μέχρι στιγμής, η ομάδα “οι 40” έχει εισβάλει περίπου σε 144 από τα 155 εκτάρια που απαρτίζουν την κοινότητα. Πρέπει να επισημάνουμε ότι η ομάδα αυτή δεν χρησιμοποιεί τις εν λόγω γαίες, απλώς τις υφαρπάζει. Στο πλαίσιο αυτό, η κοινότητα του Nuevo San Gregorio, που βρίσκεται στον Αυτόνομο Δήμο Lucio Cabañas (επίσημος δήμος του Huixtán) και ανήκει στο Caracol 10 της Patria Nueva, είδε πρόσφατα αύξηση της παρενόχλησης από την πλευρά της παραστρατιωτικής ομάδας “οι 40”. Κατά τους μήνες Γενάρη και Φλεβάρη 2021, η ομάδα “οι 40” κλιμάκωσε τις επιθέσεις κατά της κοινότητας Nuevo San Gregorio. Συνέχισε να καταλαμβάνει εκτάσεις που είχε ανακτήσει ο EZLN, όπου υπάρχουν υποδομές εκπαίδευσης, παροχής ηλεκτρισμού και νερού, καλλιεργητικές εκτάσεις και βοσκοτόπια. Οι BAEZLN δεν μπορούν πλέον να σπείρουν και να θερίσουν τα χωράφια τους, παρά πρέπει να αγοράζουν τα τρόφιμα. Οι άνδρες της ομάδας ειβολής έχουν εγκαταστήσει παρατηρητήρια γύρω από την κοινότητα και πλησιάζουν ολοένα και περισσότερο στον τόπο κατοικίας των ζαπατιστικών οικογενειών, με απειλητικές συμπεριφορές, προβαίνοντας σε καθημερινή και συνεχή παρενόχλησή τους. Υπάρχουν μάλιστα μέρες που οι οικογένειες δεν μπορούν να επιστρέψουν στα σπίτια τους και παραμένουν συγκεντρωμένες στο Κέντρο Πληθυσμού για να προστατευθούν. Κάποια από τα ζώα τους πέθαναν λόγω αναγκαστικής εγκατάλειψης. Εξαιτίας όλων των παραπάνω, καταγγέλουμε την κλιμάκωση της παραστρατιωτικής βίας κατά της ζαπατιστικής κοινότητας Nuevo San Gregorio, καθώς και τη συνενοχή της ομοσπονδιακής, πολιτειακής και τοπικής κυβέρνησης που, παρόλο που γνωρίζουν τα γεγονότα, δεν κάνουν τίποτα για να σταματήσουν τη βία κατά των οικογενειών BAEZLN και του σχεδίου της ζαπατιστικής αυτονομίας. Ό,τι και να λένε, ό,τι και να δηλώνουν, ό,τι και να υπογράφουν, οι φαύλες κυβερνήσεις χρηματοδοτούν, προωθούν και υποστηρίζουν τις επιθέσεις παραστρατιωτικών ομάδων, όπως η ομάδα “οι 40”, κατά του άμαχου πληθυσμού. Είναι εγκληματίες, συνεπώς – αν και πιστεύουν πώς δεν είναι -, λερώνουν τα χέρια τους με το αίμα ανδρών, γυναικών, παιδιών και ηλικιωμένων που ζουν ειρηνικά σε όλες τις κοινότητες που δέχονται επίθεση από τους παραστρατιωτικούς. ΖΗΤΩ Ο ΑΓΩΝΑΣ ΤΩΝ ΖΑΠΑΤΙΣΤΙΚΩΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ ΓΙΑ ΤΗ ΖΩΗ! ΣΤΟΠ ΣΤΙΣ ΠΑΡΑΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΕΣ ΕΠΙΘΕΣΕΙΣ! ΣΤΟΠ ΣΤΟΝ ΘΑΝΑΤΟ ΠΟΥ ΣΠΕΡΝΟΥΝ ΟΙ ΤΡΕΙΣ ΚΥΒΕΡΝΗΤΙΚΕΣ ΕΞΟΥΣΙΕΣ!
Καταγγέλουμε την αυθαίρετη και άδικη σύλληψη του Fernando Espinoza Pérez και του Baldemar Espinoza Pérez, φυλακισμένους άδικα στo κατάστημα κράτησης του Ocosingo.
Από την δημόσια εμφάνιση του EZLN τον Ιανουάριο του 1994, η Μεξικανική κυβέρνηση στα τρία επίπεδα της (ομοσπονδιακό, κρατικό και δημοτικό) έχει προωθήσει, χρηματοδοτήσει και παροτρύνει διάφορες επιθέσεις εναντίον του Ζαπατιστικού άμαχου πληθυσμού ή σε άλλες περιοχές όπως το Εθνικό Ιθαγενικό Κονγκρέσο, στο οποίο από την ίδρυση του, την 12η Οκτωβρίου 1996, έχει επιτεθεί η Μεξικανική Κυβέρνηση. Σε αυτό το πλαίσιο, διενεργήθηκε και η αυθαίρετη κράτηση του Fernando Espinoza Pérez και του Baldemar Espinoza Pérez. Την περασμένη 10η Φεβρουαρίου, τα προαναφερθέντα άτομα πήγαν από την κοινοτική γη el Tumbo, δήμο του Ocosingo, προς την πόλη του Palenque σε ένα φορτηγό Nissan γεμάτο με 25 πακέτα καφέ. Στο ύψος της διασταύρωσης PeñaLimonar εμποδίστηκαν από μία ομάδα πενήντα ανθρώπων που κρατούσαν πυροβόλα όπλα, ξύλα και μαχαίρια, με αρχηγούς τους Manuel López Gutiérrez, Juan Gutiérrez Cruz, Narciso Gutiérrez Pérez και Pedro Hernández Jiménez, πρόεδρο της επιτροπής, μέλος του συμβουλίου επιτήρησης, γραμματέα της επιτροπής και βοηθό αντιπροσώπου του δήμου, αντίστοιχα. Ο Fernando Espinoza Pérez και ο Baldemar Espinoza Pérez δέθηκαν με χειροπέδες και μεταφέρθηκαν στην κοινοτική γη Peña Limonar, όπου τους επιτέθηκαν βίαια αγροφύλακες. Οι αρχές αυτές, καταχρώμενες την εξουσία τους, κατέσχεσαν τον καφέ τους, τα χρήματα και τα υπάρχοντα τους και έπειτα τους τοποθέτησαν στην δημοτική φυλακή του Ocosingo, όπου βρίσκονται τώρα. Η ασφάλεια και η σωματική τους ακεραιότητα βρίσκεται σε κίνδυνο. Για όλα τα παραπάνω, καταγγέλουμε τις παραστρατιωτικές επιθέσεις και την αύξηση της βίας εναντίον των κοινοτήτων του Εθνικού Ιθαγενικού Κονγκρέσου, όπως και την συνενοχή της ομοσπονδιακής, κρατικής και δημοτικής κυβέρνησης. Ό,τι κι αν λένε, ό,τι κι αν δηλώνουν, όποια έγγραφα κι αν υπογράφουν, οι κακές κυβερνήσεις χρηματοδοτούν, προωθούν και υποστηρίζουν επιθέσεις κατά του άμαχου πληθυσμού. Είναι εγκληματίες γιατί, ακόμα και αν δεν το πιστεύουν, λερώνουν τα χέρια τους με το αίμα ανδρών, γυναικών, παιδιών και ηλικιωμένων που ζουν ειρηνικά σε όλες αυτές τις κοινότητες στις οποίες επιτίθενται οι παραστρατιωτικοί.
ΖΉΤΩ Ο ΑΓΩΝΑΣ ΤΩΝ ΖΑΠΑΤΙΣΤΙΚΩΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ ΓΙΑ ΖΩΗ! ΝΑ ΣΤΑΜΑΤΗΣΟΥΝ ΟΙ ΠΑΡΑΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΕΣ ΕΠΙΘΕΣΕΙΣ! ΝΑ ΣΤΑΜΑΤΗΣΕΙ Ο ΘΑΝΑΤΟΣ ΠΟΥ ΣΠΕΡΝΟΥΝ ΟΙ ΤΡΕΙΣ ΕΞΟΥΣΙΕΣ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ!
Σαν σήμερα πριν από 100 χρόνια, στις 14 Ιανουαρίου του 1921, γεννήθηκε ο Μάρεϊ Μπούκτσιν, ο στοχαστής του προτάγματος του ελευθεριακού κοινοτισμού. Ο Μπούκτσιν μέσα από μια ιδιαίτερη διαδρομή σκέψης συνάντησε στο πολιτικό παράδειγμα της άμεσης δημοκρατίας τον τρόπο για τον επαναστατικό μετασχηματισμό του κόσμου. Με τα λόγια του ίδιου, ο ελευθεριακός κοινοτισμός «είναι αναμφισβήτητα μια συγκρουσιακή μορφή αμεσοδημοκρατικής, αντικρατικής πολιτικής. Καθώς στρέφεται προς τον δήμο στην ολότητά του και ακόμα παραπέρα, μεριμνά αναμφισβήτητα για το σπουδαίο ζήτημα της εξουσίας και θέτει τις ερωτήσεις: πού θα πρέπει να υπάρχει εξουσία; Από ποιο τμήμα της κοινωνίας θα πρέπει να ασκείται αυτή η εξουσία;».
Οι κοινοτικοί θεσμοί που δημιουργούν τα κοινωνικά κινήματα, οι άνθρωποι των κοινωνικών αγώνων, στον αντίποδα της κρατικής εξουσίας, είναι αυτοί που καλλιεργώντας διαφορετικές κοινωνικές σχέσεις εντός τους αμφισβητούν στην πράξη και θέτουν σε κίνδυνο την κυριαρχία των εκμεταλλευτικών δομών εξουσίας. Οι κοινοτικές σχέσεις εντός των θεσμών που δημιουργούνται «από τα κάτω» είναι αυτές που διαπαιδαγωγούν πολιτικά τους ανθρώπους σε έναν άλλο τρόπο κοινωνικού συσχετίζεσθαι και διανοίγουν την έννοια και πρακτική της παιδείας στο ευρύ πεδίο της κοινωνικής ζωής μέσα σε όλες του τις εκφάνσεις. Μια δημοκρατική κοινωνία προϋποθέτει και την ίδια στιγμή συνεπάγεται δημοκρατικά υποκείμενα. Τη λογική και πρακτική/πολιτική «ένταση» αυτής της προϋπόθεσης που είναι συνάμα και συνεπαγωγή έρχεται να αναλάβει ως καθήκον μια δημοκρατική παιδεία, εντός αλλά και πέρα του σχολικού θεσμού, μέσα στην κοινότητα και τις πολλές κονίστρες των καθημερινών κοινωνικών σχέσεων, μια δημοκρατική παιδεία που στο εδώ και το τώρα ασκεί μέσα από τη δημοκρατική παιδαγωγούσα πράξη τα υποκείμενα στην άμεση δημοκρατία και στην ιδεολογική/αξιακή προάσπισή της με τις ανάλογες θεσμίσεις σε πολιτειακό επίπεδο.
«Μια πολιτεία ελευθεριακού κοινοτισμού θα ήταν επομένως μια συγκροτημένη κοινότητα – μια κοινότητα που θα δημιουργούσε ορθολογικά και δημοκρατικά το δικό της σύνταγμα και τους δικούς της νόμους˙ της οποίας οι πολίτες θα είχαν διαμορφωθεί ηθικά και διανοητικά από την διαδικασία οικοδόμησης του χαρακτήρα που αποκαλούμε παιδεία˙ και η οποία, εξαιτίας της επάρκειάς της, της ένοπλης εξουσίας της, των δημοκρατικών της θεσμών και της λογικής προσέγγισης των ζητημάτων και των προβλημάτων, όχι απλά μπορεί να αντικαταστήσει το Κράτος αλλά και να επιτελέσει τους κοινωνικά αναγκαίους ρόλους για την κοινότητα που μέχρι πρότινος είχε αναλάβει το Κράτος.» Μ.Μπούκτσιν
Εμπνεόμαστε από τις ιδέες και το πολιτικό πρόταγμα του Μάρεϊ Μπούκτσιν και τιμούμε τη σκέψη του μέσα από όλους εκείνους τους δρόμους στους οποίους πειραματιζόμαστε στην πραγματοποίηση του δημοκρατικού οράματος ως μιας οργανωμένης μορφής ελευθερίας στο συλλογικό και το ατομικό επίπεδο.
Την Κυριακή, 17 Ιανουαρίου, στις 19:00 παρακολουθούμε με μεγάλο ενδιαφέρον τη διαδικτυακή εκδήλωση – συζήτηση που διοργανώνει το Αυτολεξεί με τίτλο «100 χρόνια Μάρεϊ Μπούκτσιν, η πολιτική του κληρονομιά σήμερα», περισσότερες πληροφορίες εδώ: https://www.aftoleksi.gr/…/100-chronia-mpoyktsin-politiki-…/
Σύλλογος πολιτών για τη μελέτη της ελευθεριακής εκπαίδευσης «Το Σπόρι» 